مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی شهرستان کلیبر

حسین علیاری – کافی الملکی

بنام خدا

مقدمه :

آدمی گل سرسبد عالم هستی است و خلقت او به اندازه ای شکوهمند ، خلقت دقیق، پیچیده و اعجاب برانگیز است که خدای توانای حکیم به واسطه خلقت شگفت او به خود تبریک گفته است .

تعریف علم تغذیه :

علم تغذیه از دو رشته کل « علم مواد غذایی و تکنولوژی آن » ، اطلاعات در مورد تولید ، نگهداری ، توزیع و خواص زیستن مواد غذایی ، علم تغذیه « سرنوشت مولکولهای غذایی در بدن » تشکیل شده که از دیدگاه پزشکی حائز اهمیت بشری است در این رشته ، ترکیب بدن انسان ترکیب مواد غذایی و ارتباط غذا با انسان مطالبه می گردد و علم تغذیه به عنوان ماده ای جامد یا مایع یاد می شود که پس از خورده شدن و هظم آن و پس از اینکه از طریق روده ها جذب بدن می گردد « و یا به طریق دیگر مثل تزریق وارد بدن شده » برای نگهداری نسوج رشد و نمو و تولید مثل سلول و تنظیم واکنشها ی حیاتی و ایجاد حرارت و انرژی در بدن به مصرف می رسد مولکولهای جذب شده حاصل از مواد غذائی موجود در اجزای شیمیایی تشکیل دهنده غذایی هستند که سه نقش عمده ایجاد انرژی ، تنظیم اعمال بدن و عمل رشد وترمیم بافتهای بدن را بر عهده دارد .۱

غذا چیست

معمولاً می گویند وقتی ماده ای وارد بدن شود ، خواه از راه دهان ، خواه از راه تزریق و خواه از راههای دیگر مثلاً بواسطه جذب از راه مخاطات و امثال آنها تا آنجا که ماده برای احتیاجات طبیعی بدن مصرف شود نامش غذا است اما اگر آن ماده وارد بدن شود و برای برطرف یک بی نظمی واختلاف ایجاد شده در بدن بکار رود نامش دارو خواهد بود و اما اگر همان ماده در بدن ایجاد اختلال و دشواری وبی نظمی کند نامش سم است که یک مثال ساده برای مطلب نمک طعام است ما همه روزه به مقداری نمک برای تامین نمک بدن نیاز داریم تا آن نمک خورده شده ،در بدن ایجاد مشکل نکند یک ماده غذایی شناخته می شود اما ممکن است کسانی که در گرما تمرین و فعالیت کرده اند ، مقداری نمک از راه عرق از دست داده باشند چنانکه فوراً این مقدار نمک به آنها باز گردانده نشود دچار ناراحتی هایی از جمله دردهای عضلانی خواهند شد .

در چنین حالتی که به عنوان درمان یا پیشگیری از عوارض از دست دادن نمک ، از راه تزریق به آنها نمک می دهیم در واقع نمک در این حالت نقش دارو را دارد اما فرض کنیم دچار افزایش فشار خون شده باشند یا در کار کلیه او مشکل باشد در این حالت دادن نمک اضافه به منزله دادن سم به این بیمار است .

 نقش غذا در سلامت بدن

بدن انسان از میلیونها سلول ساخته شده و خود سلول از موادی ساخته شده از طریق غذا به بدن انسان رسیده است هر روز تعداد زیادی از سلولهای بدن فرسوده می شوند و از بین می روند و لازم است بجای آنها سلول جدید ساخته وجایگزین شود طبعاً برای این تجدید ساختمان غذا مورد نیاز است .۲

مواد گوشتی وپروتئینی و جایگاه آن در تغذیه

برای شناخت اهمیت و شناخت تغذیه گوشت  و انواع آن نخست باید اهمیت و جایگاه تغذیه ای پروتئینها را مورد ارزیابی قرار داد آنچه بیش از هر چیز دیگر به گوشت اهمیت تغذیه ای می بخشد غنی بودن آن از نظر یک منیع پروتئی است واژه پروتئین که ریشه یونانی دارد وبه معنای اولیه یا اولین می باشد . این نامگذاری در سال ۱۸۳۸ توسط مولدر شیمی دان هندی صورت گرفت مولدر عقیده داشت پروتئین عامل اصلی و اولیه زندگی است و بدون آن زندگی غیر ممکن است ، هرچند در زمان حاضر نمی توان پروتئین را از مواد غذایی دیگر مهمتر دانست پروتئین در هر سلول و بافتی یافت می شود و تقریباً نصف وزن خشک هر سلول ۲۰% و کل بدن افراد بالغ را تشکیل می دهد از این مقدار پروتئین ، یک دوم در عضلات، یک پنجم در استخوان و یک دهم در پوست و بقیه در بافتهای دیگر و مایعات بدن موجود است ، تمام آنزیمها پروتئینی هستند تنها مواد که در بدن پروتئین ندارد ادرار و صفراست اسید های در هسته سلول که مسئول انتقال اطلاعات ژنتیکی در تولید مثل سلول هستند اغلب بصورت ترکیبی یا پروتئینی وجود دارند.

نتیجه : فقدان پروتئین در روند رشد بدن اختلال بوجود می آورد همچنین، پروتئینها برای رشد و ترمیم انرژی بکار می روند و منبع عمده تامین انرژی بدن بشمار می روند . ۳

حیوانات حلال گوشت

عبارت از گاو ، گوسفند ، شتر ، بز ، آهوی وحشی ، گوزن وحشی، کاو وحشی ، .

احکام سر بریدن حیوان حلال گوشت

اگر چهار رگ بزرگ گردن حیوان حلال گوشت را از پایین و برآمدگی زیر گلو با شرایطی بطور کامل ببرند گوشت آن پاک و حلال خواهد بود .

تحقیقات نشان داده مصرف گوشت و لبنیات از بروز خطر سرطان سینه می کاهد. ۴

حضرت رسول خدا (ص) فرمود: ما گروه قریش گوشت را دوست میداریم .

امام علی (ع) فرمود: گوشت طعامهای دنیا و آخرت است .

امام صادق (ع) فرمود: گوشت خوردن در بدن گوشت می رویاند. ۵

شرایط و نشانه های حرام گوشت

اما کاظم (ع) فرمود: گوشت تمامی حیوانات درنده و نیش دار حرام است.  ۶

این ها عبارت از فیل ، خرس ، پلنگ ، گرگ ، موش ، کفتار ، شغال ، خرگوش ، روباه و  حیواناتی که مانند مار و سوسمار در داخل زمین زندگی می کنند اگر خون جهنده داشته باشند یا به خودی خود بمیرند نجسند و بلکه اگر سر آنها را هم ببرند یا آنها را شکار نمایند پاک شدن بدنشان اشکال دارد .

اثرات حرام گوشت در روح بدن انسان

مسلم است که پروردگار عادل حکیم هر چه را برای بشر حرام کرده و مردم را از خوردن آن نهی فرموده است گوشت خوک را حرام کرده به منظور ضرر های بسیار است که برای انسان دارد امروز دانشمند بزرگ در باره تحریم گوشت خوک که نوشته می گوید که اسلام در چهار قرن قبل می گفت دکتر البرت ذویچ در مقاله مفصلی که در باره زیانهای خوک نوشته می گوید ، این حقیقت را بدانید از هر شش نفرآمریکائی یک نفر مبتلا به مرض توریکتور  است که از این گوشت به داخل بدن انسان رفته به میان عضلات او راه پیدا کند و رفته رفته موجب دردها ، ناتوانیها و پیری زودرس و بالاخره حرکتهای فجیع می گردد. ۷

نتیجه : بنابراین هرچه را اسلام حرام کرده مسلم ضررهای زیاد برای بشر دارد و هر چه را حلال کرده اگر شرایط آن عمل شود البته بر نفع وبی ضرر خواهد بود.

اجزای حرام حلال گوشت

چهارده چیز است حلال گوشت وبنابر احتیاط واجب در بعضی از آنها حرام است از آنجمله خون انسان و هر حیوانی که خون جهنده دارد یعنی اگر رگ حیوانی که خون جهنده ندارد مانند ماهی ومار همچنین آن خون پاک است هرگاه حیوانی حلال گوشت را مطابق دستور شرعی سر ببرند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید خونی که در بدن باقی می ماند پاک است مگر اینکه سر حیوان را در جای بلند قرار دهند و خون حیوان برگردد و اگر به علت نفس کشیدن خون برگردد نیز باید اجتناب کرد.۸

اجتناب از خون

اما آلودگی در خون سه مورد است: اول، امروز بر کسی پوشیده نیست مردار منبع انواع میکروبها است ، و خون نیز از تمام اجزاء وبدن از نظر فعالیت میکروبها آلوده است .

تحقیقات امروز نشان داده آنچه اجزاء حلال گوشت ، حرام است دانش جدید ثابت کرده است که محل پرورش  اسپر، ستون فقرات است نرو ماده می باشد هرگاه اسپر واوون به یکدیگر رسیدند یکی می شوند و جنین را تشکیل می دهند پس از منی آب ریخته شده حیوانی بوجود می آید منی از بالای تیره کمر سرازیر شده از مغز حرام گذشته وارد  بیضه های نر می گردد از این جهت اسلام مغز را حرام وبیضه ها را هم حرام کرده است زیرا جایگاه هر فرد ماده باشد .۹

نتیجه: خوردن بیضه ها حرام است زیرا جایگاه تولید حیوانات و محل جریان منی است.

انما حرم علیکم المیته و الدم و لحم الخنزیر و ما اهل الغیر الله ۱۰

خداوند تنها مردار و خون و گوشت خوک و آنچه را که نام غیر خدا به هنگام ذبح بر انان گفته شود بر شما حرام کرده است .

روشن است که از این آیات نمی توان حرمت مطلق استفاده کرد ، زیرا از ظاهر آیات که حیلت و حرمت اکل را بیان می کند . آمدن حرمت خون در ردیف حرمت استفاده از گوشت خوک و گوشت حیوانی که نام غیر خدا در هنگام ذبح آن برده شده ، استثنای «مضطر » از این حکم ، آیات قبل که به   « اکل الطیبات » توصیه می کنند و همچنین به آیات بعد ، استفاده می شود که منظور حرمت خوردن و استفاده تغذیه ای از خون است . ۱۱

علاوه بر این از منابع اسلامی استفاده می شو د که خوردن خون در میان اعراب ، پیش از اسلام ، متداول بوده است و عرب ها جاهل ، از خون به شکل های گوناگون در تغذیه استفاده می کردند و آیات شریفه ، در مقام نهی آنان از این کار هستند .

اعراب جاهل ، خون را می خوردند همانطور که امیر المومنین (ع) در یکی از سخنانش در مقام مذمت و سرزنش اعراب جاهلی در یادآوری نعمت های خداوند بر آنان به وسیله تحریم پلیدیها فرمود علهز می خوردند علهز غذایی بوده که از خون و پشم شتر تهیه می شده . بدین گونه که خون را در پشم در  می آمیختند آن را بریان می کردند و می خوردند . پیامبر (ص) مرا به میان اعراب جاهلها فرستاد تا آنان را به اسلام دعوت کنم وقتی رفتم ، کاسه ای پر از خون آوردند و همه به دور آن گرد آمدند و شروع به خوردن کردند از من نیز خواستند از آن غذا بخورم گفتم وای بر شما من از جانب کسی می آیم که این غذا را بر شما حرام کرده است و خداوند آیه ای بر او فرستاده است ، گفتند این آیه چیست ؟ من این آیه را بر آنان تلاوت کردم « حرمت الیکم المیته و الدم »

دردوران جاهلیت هرگاه یکی از مردمان گرسنه می شد ، ابزار و برنده ای از استخوان و مانند آن را به بدن شتر ویا حیوانی فرو می بردند ، خونی که خارج میشد ، جمع می کردند و می نوشیدند .

نتیجه

مسلم است که پروردگارمتعال هرچه را برای انسان حرام کرده انسان را از خوردن آن نهی فرموده به منظور ضررهای بسیار برای سلامتی جسم انسان و روح انسان میباشد .

زمینه های اجتماعی و اقتصادی:

زمینه های اجتمایی غذایی دام های در  قطب های مستعد و اقتصادی تولید علوفه وبه تبع آن توسعه مطلوب دامداری وصنایع مربوطه ، ظرفیت کارخانه ها و کارگاه های صنایع و گوشتی کشور بر حسب مناطق مختلف وخط ومشی های آینده روش های حمل ونقل و نگهداری وتوزیع گوشت ، روش های مطلوب خصوصی سازی صنایع و گوشت، رهنمود های مفید در زمینه نقاط مستعد برای سرمایه گذاری ها داخلی و خارجی امید است که با استفاده از نتایج این مطالبات بر احداث صنایع و قطب های مستعد از توسعه دامداری ها و صنایع در قطب های مربوطه موجب شود که این بخش حساب جایگاه اصلی خود را در ساختار اقتصادی کشور پیدا کند و موجب افزایش مصرف سرانه مواد غذایی بهداشتی به تبع آن افزایش ، کار این فکر و جهی مصرف کننده شود .

نتیجه: امید است زمینه های این بخش جایگاه اصلی خود را ساختار اقتصادی کشور پیدا کند و موجب افزایش سرانه غذای حلال و بهداشتی اجتمایی شود . ۱۲

پروردگارا،

کارم را به تو میسپارم،

امیدوارم همان گونه باشم که تو می خواهی ،

امیدوارم لطف و مرحمت شامل همه ی روابطم شود ،

چه با انسانهایی که برایشان کار می کنم

وچه با افرادی که برایم کار می کنند

امیدوارم زمانی که کارمان را انجام میدهیم

نورت بر ما بتابان

امیدوارم که کارمان خدمتی در راه تو باشد ،

                                                            آمین                                           توفیق من الله

                                                                                                      حسین علیاری – کافی الملکی

                                                                                                                تاریخ شمسی ۱۳۸۷

   آدرس : آذربایجان شرقی – شهرستان کلیبر-  جهاد کشاورزی- حسین علیاری

    تلفن :               ۶- ۴۲۲۲۱۷۴ – ۰۴۲۷

منابع ومأخذ

۱-مبانی تغذیه – ترجمه دکتر مینوفر فیروزانی،انتشارات چهره ، چاپ ششم ، ص ۱-۸

۲- آئین تندرستی، مؤلف : دکتر دکتر محمد مهدی اصفهانی، ص  ۲۶۵

۳-تغذیه از دیدگاه اسلام ودانش پزشکی: دکتر سید حسین فتاحی معصوم و دکتر مهدی زروندی، ص ۲۳۶

۴-روزنامه جمهوری اسلامی ایران ، یکشنبه ۱۵ اسفند ماه ۱۳۸۶، ص ۶

۵-دستورات برنامه زندگی ، نوشته سید محمد تقی مقدم، ص ۴۴

۶-دستورات برنامه زندگی ، نوشته سید محمد تقی مقدم، ص ۳۸۹- جلد۹

۷-کتاب پاسخ به مشکلات جوانان، مؤلف: حسن ابطحی ص  ۳۵

۸-توضیح المسائل : آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی، ص ۵۰۳

۹-بهار الانوار جلد ۶۲ ص ۳۷

۱۰-سوره نور آیه ۴۴

۱۱-کتاب فقه کاوشی نو در فقه اسلامیشماره اول-۱۳۷۳

۱۲-پیام جهاد سازندگی سال ۱۳۷۹ هشتم شماره ۱۰ ص ۱۹ ، آقای حسین مقدم نیا